Pierwsza w Lubaniu (80 lat 1)

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Lubaniu — najstarsza podstawówka w mieście obchodzi 80-lecie. Zacny jubileusz — niemalże pokrywający się z czasem trwania nowoczesnego państwa polskiego na Górnych Łużycach. Przez osiem dekad uzbierało się w annałach szkolnych setki anegdot, opowieści, wzruszeń i trudnych przeżyć. To przecież 80 rozpoczęć i tyleż samo zakończeń roku szkolnego, to 80 roczników przyjętych do szkoły i oddanych pod dach szkół ponadpodstawowych! Długa historia życia miasta i okolicy. Aby ją opisać, trzeba by na długie miesiące, może i lata zatrudnić jakiegoś bystrego skrybę. Choć można ją opowiedzieć inaczej — widowiskiem!

Takie właśnie wystawili jedynkowi uczniowie. Z pomocną swych nauczycieli opowiedzieli historię szkoły na scenie Miejskiego Domu Kultury w Lubaniu. Sala trzeszczała w szwach — widownia wypełniona do ostatniego miejsca, a scena — bogatą, zieloną scenografią. Dekoracje przypomniały wszystkim, że wkrótce wakacje.
Termin, tradycyjny początek lata, nie jest pomyłką. Wydawać by się mogło, że szkoła jubileusz powinna świętować 1 września. Owszem, wówczas rozpoczął się pierwszy w polskim Lubaniu rok szkolny. Szkołę wszak trzeba było zorganizować. Znaleźć odpowiedni budynek, co w przypadku zgniecionego wojennym walcem Lubania nie było wcale proste, trzeba było skompletować kadrę — także trudne zadanie. Nie lada wyzwaniem było zapisanie do nauki uczniów. Wbrew pozorom wcale nie były to wyłącznie dzieci, bowiem podjęta przez nową władzę Polski na szeroką skalę likwidacja analfabetyzmu, objęła także i dorosłych, a także opóźnioną przez brak polskiego nauczania w czasie wojny młodzież.

Zanim na scenę wyszli szkolni aktorzy — odbyła się niedługa, nienudna część uroczysta. Było kilka przemówień, z Beatą Myśliwiec na czele. Pani Dyrektor z klasą kryła wzruszenie, lecz doprawdy nie ma się co dziwić. Iluż to dyrektorów ma taką okazję w swej karierze by świętować 80-lecie? Tym bardziej, że B. Myśliwiec przygotowała w swej zawodowej karierze już trzy jubileusze Jedynki: 60-, 70- i 80-lecie. Nawet głaz by się wzruszył.
Przemawiał także Burmistrz Miasta Lubań Grzegorz Wieczorek. Jako nauczyciel bardzo dobrze orientujący się w realiach polskiej szkoły, życzył uczniom i kadrze tego, co jest im najbardziej potrzebne: dobrych warunków do nauki i pracy. Miejsce przy mównicy zajęła również Ewa Skrzywanek — piastująca urząd Dolnośląskiego Kuratora Oświaty. Głębokim, radiowym głosem, idealnym do audiobooków, odczytała miły list od Minister Edukacji Barbary Nowackiej, a po nim — własnymi, pięknymi słowami gratulowała, dziękowała i życzyła jak najlepiej ludziom tworzącym szkolną Jedynkę.

Wreszcie na scenie rozpoczęła się lekcja. Ni to historii, ni to geografii... Uczniowie starszej klasy nałożyli okulary wirtualnej rzeczywistości by oglądać zabytki polski i świata. W każdej klasie się trafi jakiś krnąbrny uczeń (tylko czemu to zawsze muszą być chłopaki?). Na przekór przestrogom nauczycielki nacisnął na urządzeniu nie ten przycisk co trzeba... i wylądował w Lauban wiosną 1945 roku.
No, i tak się to wszystko zaczęło.
Brawurowe wręcz wykonanie piosenki osadników, zadymiła lokomotywa ciągnąca przybyszów do ledwie co polskiego Lubania. Wnet poniosło się po mieście wołanie kuriera: "otwieramy szkołę! Pierwsza polska szkoła! Zbieramy zapisy!" Po nim padło i kolejne: "pierwsza ogólnodostępna szkoła w Lubaniu".
Ważne momenty z życia szkoły przypominane w symboliczny, czasem uproszczony, ale za to bardzo sugestywny sposób, były niezwykle pomysłową i dobrze zagraną lekcją historii placówki, miasta i Polski.
Po wzruszającym secie hitów muzycznych kołyszących całą salę, burza oklasków była zasłużoną nagrodą dla aktorów i osób spoza sceny. A zaangażowanych w to rozbudowane, bogate w scenografię, kostiumy i rekwizyty widowisko było kilkadziesiąt osób. Trudno tutaj wszystkie wymienić, ale jedną trzeba — autorką scenariusza i reżyserką widowiska jest Jolanta Dziędzioła, na co dzień polonistka w Jedynce.

Szkole stuknęła osiemdziesiątka, uczniowie rozpoczną wakacje, ósmoklasiści wybiorą nowe szkoły, we wrześniu do Jedynki przyjdą pierwszaki. Rozpocznie się kolejna, dziewiąta dekada w najstarszej szkole lubańskiej. Aż do następnego jubileuszu. „Przyszłość napisze się sama”, jak na finał powiedziała Dyrektor Myśliwec.
Arkadiusz Lipin